Weerstandsvermogen en risicobeheersing

In ons streven naar meer transparantie, een beter inzicht in de financiële positie en voor de vergelijking met andere gemeenten nemen we in de begroting en de  jaarrekening een set van financiële kengetallen op. Deze kengetallen zijn het uitgangspunt voor de beoordeling van de financiële positie van gemeente Medemblik.

Beoordeling van de onderlinge verhouding tussen de kengetallen in relatie tot de financiële positie

Het algehele beeld op basis van de kengetallen en de weerstandsratio schetsen een gezond beeld van de financiële positie. Hieronder volgt per kengetallen een toelichting.

We beoordeelden de onderlinge verhouding tussen de kengetallen in relatie tot onze financiële positie.

Netto schuldquote en gecorrigeerde netto schuldquote

De netto schuldquote geeft inzicht in het niveau van onze schuldenlast ten opzichte van het totaal van de baten. Onze langlopende schulden namen af door aflossingen op langlopende geldleningen. Het saldo van onze kortlopende vorderingen is sterk gestegen in verband met schatkistbankieren en een stijging van onze kortlopende vorderingen. De kortlopende vorderingen zijn gestegen met € 14,9 miljoen. Dit wordt verklaard door aan de ene kant een  daling van het debiteurensaldo met € 10,8 miljoen en aan de andere kant een stijging van het geld dat we uitlenen aan het Rijk met € 25,7 miljoen. De daling van de debiteurenpositie wordt veroorzaakt doordat we eind vorig jaar een vordering van € 13,5 miljoen op debiteuren hadden inzake de bijdrage die we vanuit de regio ontvingen bij de  overname van wegen van het hoogheemraadschap. Deze vordering hebben we dit jaar ontvangen. Hierdoor hadden we meer geldmiddelen beschikbaar. Deze extra geldmiddelen hebben we volgens de regels via schatkistbankieren uitgeleend aan het Rijk. Een andere oorzaak van de stijging van het geld dat we aan het Rijk hebben uitgeleend is het volgens de regels uitzetten van overtollige liquiditeiten in 's Rijks schatkist. Het totaal aan baten is gestegen. Onder aan de streep daalt hierdoor onze netto schuldquote en is net als vorig jaar negatief.
We berekenen de gecorrigeerde netto schuldquote door onze schuldenlast te verminderen met alle leningen die wij hebben verstrekt. We leenden een kleiner deel van onze opgenomen geldleningen door aan derden. Hierdoor beweegt de gecorrigeerde netto schuldquote steeds meer in de richting van de  netto schuldquote. De waarde van beide netto schuldquotes blijft ruimschoots onder onze norm. De (gecorrigeerde) netto schuldquote wijkt met name af van de begroting door de debiteuren wegenoverdracht.

Solvabiliteitsratio
De solvabiliteitsratio geeft inzicht in de mate waarin we in staat zijn aan onze financiële verplichtingen te kunnen voldoen. De solvabiliteitsratio neemt ten opzichte van 2022 toe tot 52%. Dit komt doordat onze schulden nauwelijks zijn toegenomen, terwijl ons eigen vermogen opnieuw fors groeide. Het eigen vermogen is gestegen met € 11,3 miljoen. Deze stijging wordt bijna volledig verklaard door het onverdeeld resultaat 2023 van € 10,6 miljoen. De ratio laat zien dat we een gemeente zijn met een gezonde solvabiliteit. We blijven de komende jaren echter onze reserves inzetten om een deel van onze lasten te dekken. Daarnaast leiden toekomstige investeringen mogelijk tot het moeten aantrekken van externe financieringsmiddelen. Dit zou dan leiden tot een daling van de solvabiliteitsratio.

Grondexploitatie

Het kengetal grondexploitatie geeft aan hoe groot onze grondpositie (de waarde van de grond) is ten opzichte van de totale baten. De verhouding tussen de boekwaarde van de bouwgronden in exploitatie en het totaal saldo van baten blijft ruimschoots onder onze norm. Onze afhankelijkheid van de opbrengsten van onze bouwgronden blijft beperkt.

Structurele exploitatieruimte

In de structurele exploitatieruimte komt tot uitdrukking of we over voldoende structurele baten beschikken om onze structurele lasten te dekken. In 2023 is de structurele exploitatieruimte 4%. De structurele baten zijn hoger dan de structurele lasten. De tabel hierna toont de ontwikkeling van het structureel resultaat. We sloten 2023 af met een structureel overschot van ongeveer € 6,4 miljoen. Dit komt doordat het resultaat voornamelijk is gerealiseerd op baten en lasten die volgens het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) als structureel worden aangemerkt. We verwachten echter niet dat dit overschot volledig  structureel van aard is (onder andere als gevolg van onderuitputting in 2023). Een toelichting op het resultaat vindt u in de paragraaf Analyse rekeningresultaat .

Belastingcapaciteit

De belastingcapaciteit geeft inzicht in hoe de woonlasten voor een gezin bij een gemiddelde WOZ-waarde in onze gemeente zich verhouden tot de landelijk gemiddelde woonlasten van een gezin. In 2023 hebben we de onroerende zaakbelasting verhoogd als onderdeel van het dekkingsplan van de begroting. De afvalstoffenheffing is lager dan vorig jaar. De waarde van het kengetal belastingcapaciteit ligt hoger dan de norm die we gesteld hebben.